Hoe voldoe je bij de bouw van een nieuwe milieustraat maximaal aan de circulaire ambities, inclusief het hoogwaardig verwaarden van de ingezamelde fracties? Door circulair aan te besteden op basis van Rapid Circular Contracting (RCC), zegt Erick Wuestman, adviseur bij KplusV en expert van de RCC-inkoopmethodiek. Aan het blog Care4Circulair legt hij uit waarom deze vorm van circulair inkopen geschikt is voor het aanbesteden van milieustraten en wat het kan opleveren.
Waarom circulair inkopen en waarom rapid circular contracting?
‘De overheid heeft als doel dat in 2050 de economie helemaal circulair is. Circulair aanbesteden kan bijdragen aan de transitie die hiervoor nodig is. Rapid Circular Contracting (RCC) is een bekende vorm van circulair inkopen. Hierbij wordt geen voorbestemd ontwerp of eindoplossing aanbesteed, maar een samenwerkingscontract met een marktpartij die daarvoor een netwerk aan coalitiepartners bij elkaar brengt. De uitvraag gebeurt op basis van een Programma van Ambities (PvA) en niet een stug Programma van Eisen (PvE), zoals bij traditioneel aanbesteden. De inschrijver profileert zich op visie, aanpak en kunde. Na gunning werken opdrachtgever en opdrachtnemer intensief samen. Ze ontwikkelen en ontwerpen samen, en delen inzichten en dilemma’s met elkaar. Hierdoor staan ze sneller naast elkaar en niet tegenover elkaar.’
Erick Wuestman, KplusV: ‘Circulair aanbesteden door rapid circular contracting biedt gemeenten en afvalinzamelaars de beste kennis, kunde en ervaring op het gebied van toekomstgericht en flexibel ontwerpen en bouwen van circulaire milieustraten.’
Hoe formuleer je ambities voor een RCC?
‘Voorbeelden van ambities zijn circulariteit, duurzaamheid, CO2-reductie, vergroening en de inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Veel hiervan staat vaak al beschreven in beleidsstukken. Door beleidmakers en praktijkcollega’s uit te dagen in een actieve werksessie kom je tot specifieke ambities voor een circulaire milieustraat. Denk aan het optimaal bijdragen aan het hoogwaardig en verantwoord verwerken en verwaarden van ingezamelde fracties op de milieustraat.’
Wat zijn de voordelen van RCC?
‘Een belangrijk voordeel is de duidelijke koppeling tussen RCC en de geformuleerde ambities. Omdat je hierdoor innovatiegericht kunt uitvragen ontstaat de best mogelijke eindoplossing met een maximale impact. Dat geldt voor nu, maar door het innovatieve DNA van de coalitiepartners zeker ook voor de toekomst. Andere voordelen zijn de uitstekende prijs-kwaliteit verhouding en een hoge tevredenheid. Opdrachtgever en opdrachtnemer willen er allebei een succes van maken. Een pre is ook de open houding ten opzichte van de kwaliteiten vanuit de markt. Verder is er een optimale en circulair verantwoorde inzet van productiemiddelen, producten, materialen en grondstoffen. Ook is – in verhouding –de doorlooptijd kort, van de start van het inkoopproces tot aan het moment dat je met de best in class partners samen optrekt om hun kennis in te zetten.’
Waarom is een RCC geschikt voor het aanbesteden van milieustraten?
‘Gemeenten of afvalinzamelaars halen de beste kennis, kunde en ervaring in huis op het gebied van toekomstgericht en flexibel ontwerpen en bouwen. Daardoor voldoen milieustraten die circulair zijn aanbesteed op basis van een RCC aan alle circulaire normen en eisen. Ze zijn bijvoorbeeld makkelijk aan te passen, uit te breiden en te verplaatsen zonder verlies van bouwmaterialen en grondstoffen. Door op deze manier circulair aan te besteden hebben opdrachtgevers ook een partner om andere ambities te realiseren. Voorbeelden zijn klimaat-en energieneutraal bouwen, meer kleinere fracties inzamelen en social return omdat het terugwinnen van grondstoffen en materialen in een demontagelijn of sorteerhal, sociale werkgelegenheid oplevert. Maar ook een partner die weet hoe je een milieustraat kan ombouwen naar een circulair ambachtscentrum.
Wat is de meerwaarde van RCC voor een circulair ambachtscentrum?
‘De milieustraat wordt in de grondstoffenketen steeds belangrijker. Met name door de stijging van de huidige grondstoffenprijzen wordt het makkelijker om ingezamelde grondstoffen te verwaarden en het businessmodel daarvoor rond te krijgen. Van ingezameld hout timmer je bijvoorbeeld weer kozijnen voor de verkoop. Maar wie gaat dat doen en hoe koppel je die makers aan de milieustraat? Dat antwoord komt van de marktpartij en samenwerkende coalitiepartners. De meerwaarde van een RCC zit ‘m hierbij vooral in de bundeling van die innovatieve slagkracht. Daardoor is een gemeente of afvalinzamelaar al voorbereid op toekomstige vragen, zoals het inzamelen van gebruikte zonnepanelen op de milieustraat of duurzaam hergebruik van dakbedekking. Bij traditioneel aanbesteden werkt dat doorgaans niet zo, waardoor de milieustraat of circulair ambachtscentrum niet toekomstbestendig is en het voor gemeenten lastiger wordt hun circulaire doelen te halen.’
Modulo: samen met opdrachtgever ambities realiseren
Modulo geeft samen met de opdrachtgever invulling aan de ambities en vormt daarvoor een consortium van partijen op uiteenlopende gebieden, waaronder circulariteit, recycling, hergebruik, ondernemerschap en sociale werkvoorziening. Deze krachtenbundeling is de sleutel om te komen tot een daadwerkelijk circulaire economie. Het door Modulo opgebouwde netwerk heeft er onder meer aan bijgedragen dat nu op alle milieustraten in Zeeland kurkdoppen worden ingezameld. Het bedrijf CorkCirculair gebruikt ze weer als grondstof voor nieuwe producten waardoor kurken langer in de kringloop blijven. Dit soort vernieuwende ideeën en concepten kunnen een plek krijgen als er op een andere manier wordt aanbesteed.
Meer weten?
Kijk dan op de website van het platform Rapid Circular Contracting of op de website van KplusV.
Wilt u meer weten over het circulair ontwerpen en circulair bouwen van milieustraten en circulaire ambachtscentra? Neem dan vrijblijvend contact op met Modulo Milieustraten, telefoon: (035) 5885454. Of volg het blog Care4Circulair op LinkedIn of Twitter en blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen.
