”Ontwerp een droombeeld van een circulair ambachtscentrum, denk buiten de bestaande kaders.”
Deze vraag kreeg Modulo van een gemeente. Uniek ten opzichte van andere schetsen die Modulo normaliter maakt. Een smashlab, trash-art, een blik naar binnen, een ecospeeltuin, voedseltuin met groeneducatie, ruilwinkel, circulair paviljoen, mini-milieustraat voor kinderen, recreatie. Het droombeeld van het circulair ambachtscentrum mocht bewust buiten de bestaande denkkaders lopen. Het doel dat de gemeente wilde bereiken was om samen met de bestuurders breed te kijken en een stip aan de horizon te zetten. Architect Ruben Merkx van Modulo geeft een inkijkje in dit proces en de uitkomsten.
Het proces
Ruben Merkx vertelt: “Eerst hebben we onze visie op de milieustraat van de toekomst gedeeld met de opdrachtgever. Het is dé plek waar inzameling en hergebruik samenkomen. Daarnaast is de voorziening zelf ook circulair en duurzaam gebouwd. Maar het droombeeld gaat nog een stap verder. Het circulair ambachtscentrum kan nog veel meer zijn dan een circulatiepunt van grondstoffen: bijvoorbeeld een plek voor inspiratie, educatie, sociaal contact en vermaak. Om de circulaire economie tot een succes te maken moet de milieustraat een plek zijn waar mensen graag komen en kunnen leren over de cyclus van grondstoffen, producten en hergebruik.
Over het proces zegt Ruben: “we hebben een brainstorm gedaan over welke onderdelen er allemaal in een circulair centrum zouden kunnen zitten en welke relatie ze kunnen hebben. Het ging daarbij enerzijds om de mensen: het inspireren van bezoekers om anders naar afval te kijken (van afval naar grondstof) en het bieden van werkgelegenheid door met die materialen aan de slag te gaan. Anderzijds gaat het om de grondstoffen en hoe die optimaal kunnen blijven circuleren in het systeem. We hebben goed gekeken naar de inrichting van het totaalplaatje, de diverse bouwwerken, het verhoogde milieustraatbordes en de onderlinge relaties en verbindingen. Dit hebben we bijvoorbeeld gedaan door een innamestraat voor de inname van kringloopgoederen vrij direct te koppelen aan een kringloopwinkel met daartussen een werkplaats, repairshop, en een opslagfaciliteit voor het tijdelijk opslaan van de goederen.”
Het resultaat
Het eindresultaat is een inspirerende praatplaat (klik op het plaatje om uit te zoomen) geworden waarin vele aspecten zitten. Nieuwe ideeën zijn bijvoorbeeld: een smashlab, trash-art, een blik naar binnen, een ecospeeltuin, voedseltuin met groeneducatie, ruilwinkel, circulair paviljoen, mini-milieustraat voor kinderen en ruimte voor recreatie.
“Een overzichtelijke en duidelijke routing blijft wel de basis voor onze ontwerpen. Dit zorgt voor een goede doorstroming, veiligheid, slim (dubbel) ruimtegebruik en een optimale scheiding van grondstoffen,” laat Ruben weten. “Aan het milieustraatbordes staan de containers waarin de grondstoffen worden verzameld. Maar ook de onderzijde van het bordes wordt gebruikt. Onder het bordes zijn allerlei functies gekoppeld, zoals een innamestraat, overleg- en werkplekken, upcycle-shops, onderwijsruimtes en een kringloopwinkel. De kringloopwinkel en bouwmarkt voor 2e hands bouwmaterialen zijn tegen het bordes geplaatst en daardoor direct met elkaar verbonden. Door zoveel verschillende functies bij elkaar te brengen, kunnen de activiteiten elkaar aanvullen en versterken. Bovendien is er dan weinig transport tussen de functies nodig. Door het toepassen van deze twee hoogteniveaus kunnen de bezoekers- en bedrijfsmatige logistiek bovendien makkelijk naast elkaar bestaan, zonder dat ze elkaar kruisen.
In het droombeeld is verder rekening gehouden met klimaatadaptatie en het opwekken en opslaan van energie. Duurzame energie en het opvangen van water op eigen terrein zijn in de toekomst niet weg te denken. Daarnaast biedt het circulair ambachtscentrum de mogelijkheid voor verbinding in de samenleving. Dit heeft in het droombeeld onder andere de vorm van een weggeefwinkel voor mensen in armoede en allerlei participatieplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het ideaalbeeld is dat het circulair ambachtscentrum leidt tot gedragsverandering en bijdraagt aan een gezonde samenleving.”
Wordt het droombeeld werkelijkheid?
“Het droombeeld kan gespiegeld worden aan de werkelijkheid door middel van het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek. Veel onderdelen en thema’s zijn herkenbaar in het leven van nu. Het is op veel onderdelen een vrij realistische praatplaat geworden waarbij grote delen geïmplementeerd kunnen worden. Momenteel zijn we in meerdere gemeenten bezig zijn om een aantal ideeën en onderdelen daadwerkelijk uit te voeren in hun nieuwe circulaire ambachtscentrum.”
Over Modulo Milieustraten
Modulo Milieustraten is hét kenniscentrum en de specialist in het circulair ontwerpen en circulair bouwen van milieustraten, grondstoffen- en circulaire ambachtscentra en depots voor klein chemisch afval. De bordessen bestaan uit gestandaardiseerde, modulaire betonelementen. Daardoor kunnen ze makkelijk worden aangepast, verplaatst en opnieuw gebruikt. Modulo geeft een inruilgarantie op nieuw gebouwde milieustraten. Modulo biedt een totaalconcept. Wij adviseren gemeenten en afvalinzamelaars/reinigingsdiensten ook bij de ontwikkeling van hun nieuwe milieustraat en circulair ambachtscentrum. Hiervoor voeren wij haalbaarheidsonderzoeken uit en maken we ontwerpvarianten.
Wilt u meer weten over het circulair ontwerpen en circulair bouwen van milieustraten en circulaire ambachtscentra? Neem dan vrijblijvend contact op met Modulo Milieustraten, telefoon: (035) 5885454. Of volg het blog Care4Circulair op LinkedIn en blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen.
