Hoe ziet de milieustraat van de toekomst eruit? Die vraag wordt beantwoord in een rapport dat Modulo Milieustraten opstelde in opdracht van het kernteam Circulaire Ambachtscentra en Rijkswaterstaat. Modulo onderzocht daarvoor hoe de (huidige) milieustraat zo kan worden ontworpen en ingericht dat deze bijdraagt aan de transitie naar een circulaire economie. Onderdeel van het rapport is een routekaart met drie haltes die leiden tot de milieustraat van de toekomst. Ook komen de knelpunten aan bod voor de ontwikkeling van circulaire ambachtscentra en aanbevelingen die aan te pakken, waaronder de juridische belemmeringen. In dit artikel vertelt Michiel van Wickeren, adviseur circulaire economie, welke inzichten het rapport heeft opgeleverd.
1: wat was de onderzoeksvraag?
‘Het Kernteam Circulaire Ambachtscentra heeft Modulo de vraag gesteld hoe de (huidige) milieustraat zo kan worden ontworpen en ingericht dat deze bijdraagt aan de transitie naar een circulaire economie. De milieustraat is namelijk één van de bouwstenen van een circulair ambachtscentrum. Milieustraten worden nu nog vaak lineair ingericht waarbij afvalscheiding en recycling centraal staan in plaats van de R-ladder die uitgaat van circulaire strategieën. Er liggen dan ook veel kansen om de milieustraat effectiever in te zetten voor een circulaire economie.’
2: hoe heeft Modulo het onderzoek aangepakt?
‘Voor veel gemeenten en afvalinzamelaars stond Modulo aan de start van de ontwikkeling van een nieuwe toekomstbestendige milieustraat of een circulair ambachtscentrum. Vanzelfsprekend hebben we voor het onderzoek naar de milieustraat van de toekomst geput uit onze eigen kennis en ervaring. Verder hebben we eerder onderzoek geraadpleegd. Belangrijk voor ons was ook om het werkveld er bij te betrekken. Daarom hebben we interviews gehouden met zeven pioniers op het gebied van circulaire ambachtscentra en met hen een ontwerpbijeenkomst georganiseerd. We kozen voor pioniers die elk een eigen unieke activiteit hebben toegevoegd aan de milieustraat om zo bij te dragen aan een circulaire economie. Daarmee wilden we een breed beeld schetsen van de verschillende mogelijkheden en de praktijkervaringen die er nu al zijn.’
3: en, hoe moet je de milieustraat van de toekomst ontwerpen?
‘Eén blauwdruk voor een uniform ontwerp voor de milieustraat van de toekomst is er niet. Daarvoor zijn er teveel verschillen tussen de lokale situatie, ambities, het beschikbare oppervlak, en gemeentelijke kenmerken en beleid. Er zijn wel grote gemene delers, zoals het ruimtekort en de wens om op de milieustraat maximaal in te zetten op gedragsverandering. Dit laatste wordt op meerdere manieren gerealiseerd, bijvoorbeeld door bezoekers te stimuleren en te faciliteren om herbruikbare goederen en materialen af te geven. Ook investeren in medewerkers die de bezoekers coachen draagt bij aan gedragsverandering. In de praktijk zien we ook dat communicatie belangrijk is, bijvoorbeeld over het goed scheiden van de fracties en dat er daardoor meer mogelijk is met de ingeleverde grondstoffen en materialen. Verder is er consensus over het realiseren van een innamestraat, een drive-thru, waar bezoekers eerst langs gaan om de herbruikbare goederen en materialen af te geven. Al is de precieze inrichting en het acceptatiebeleid wel sterk afhankelijk van de lokale context.’
4: het rapport bevat een routekaart, kan je dat toelichten?
‘We hebben op basis van de opgehaalde informatie een routekaart uitgewerkt die gemeenten en afvalinzamelaars kunnen gebruiken om de eigen milieustraat in fases door te ontwikkelen naar een toekomstbestendige milieustraat. We hebben deze ontwikkeling in kleine stappen verdeeld en daarvoor drie haltes gedefinieerd op basis van de R-ladder. Dat maakt het traject behapbaar. Er zijn nog knelpunten en uitdagingen die moeten worden beslecht om tot een milieustraat te komen waar alle circulaire kansen mee worden benut. Behalve de routekaart biedt het rapport ook een checklist ‘Milieustraat van de Toekomst’ die als handvat kan dienen om te bepalen of de geformuleerde uitgangspunten voor het ontwerp daadwerkelijk toekomstbestendig zijn.’
5: wat zijn de volgende stappen?
‘We vinden het belangrijk dat gemeenten en afvalinzamelaars echt aan de slag gaan met hun milieustraat. Daarom willen we extra energie steken in het delen van de kennis uit het rapport ‘Milieustraat van de Toekomst’ zodat de routekaart en checklist echt gebruikt gaan worden. Daarom organiseren we op 11 oktober een webinar waarin we dieper ingaan op het rapport en ruimte geven aan interactie met de deelnemers aan het webinar. Ook gaan we ook één-op-één sprintsessies aanbieden waarin we in één dag jouw milieustraat van de toekomst schetsen.’
Meer weten?
Download dan hier het rapport ‘Milieustraat van de Toekomst’. In een interview met de website van het Circulair Ambachtscentrum vertelt Michiel van Wickeren, adviseur circulaire economie bij Modulo, meer over het rapport.
Over Modulo Milieustraten
Modulo Milieustraten is het kenniscentrum en de specialist in het circulair ontwerpen en circulair bouwen van milieustraten en circulaire ambachtscentra en depots voor klein chemisch afval. De bordessen bestaan uit gestandaardiseerde, modulaire betonelementen gemaakt van ecogranulaat van gesloopte asfaltwegen. Daardoor kunnen ze makkelijk worden aangepast, verplaatst en opnieuw gebruikt. Per 2021 geeft Modulo een inruilgarantie op nieuw gebouwde milieustraten. Modulo biedt een totaalconcept. Wij adviseren gemeenten en afvalinzamelaars/reinigingsdiensten ook bij de ontwikkeling van hun nieuwe milieustraat en circulair ambachtscentrum. Hiervoor voeren wij haalbaarheidsonderzoeken uit en maken we ontwerpvarianten.
Wilt u meer weten over het circulair ontwerpen en circulair bouwen van milieustraten en circulaire ambachtscentra? Neem dan vrijblijvend contact op met Modulo Milieustraten, telefoon: (035) 5885454. Of volg het blog Care4Circulair op LinkedIn of Twitter en blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen.
